اقتصاد ایران در یکی از پرتنش‌ترین دوره‌های تجارت خارجی خود قرار دارد؛ با این حال نه تحریم‌های بین‌المللی و نه مشکلات داخلی مانند چالش در تخصیص ارز به شرکت‌ها، سامانه‌های متعدد و تغییرات ناگهانی مقررات، نتوانسته چرخه واردات و حملونقل را متوقف کند. صحبت‌های بازیگران این حوزه نشان می‌دهد که به‌جای ایستادن، از دل بحران، الگوها و راهکارهای تازه‌ای استخراج خواهند کرد تا به مسیر خود ادامه دهند.
هم‌زمان با برگزاری آیین یک‌سالگی شرکت حملونقل بین المللی دلژین که مهر ۱۴۰۴ در هتل ارم تهران با حضور جمعی از فعالان و پیشکسوتان حملونقل و تجارت بین‌الملل برگزار شد، بار دیگر واقعیت ادامه‌دار بودن حرکت زنجیره تأمین در ایران با وجود محدودیت‌ها و فشارها مورد توجه قرار گرفت. در ادامه روایت فعالان این حوزه را درخصوص فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی صنعت تجارت و حملونقل بین‌المللی ایران می‌خوانید.
مزیت رقابتی از مهار و مهندسی ریسک به دست می‌آید
امیر صدری، مدیرعامل دلژین، در این رویداد با اشاره به مسیری که این شرکت در یک سال گذشته طی کرده گفت: «تجربه یک سال گذشته به ما نشان داد که در صنعت حملونقل بین‌المللی، مزیت رقابتی نه از حذف ریسک، بلکه از مهار و مهندسی آن به‌دست می‌آید. ما در دلژین تلاش کردیم به جای واکنش‌های موردی، مسیرهای جایگزین، استانداردسازی فرایندها و انضباط عملیاتی را مبنا قرار دهیم تا حتی در شرایط بحرانی و سخت نیز چرخه تامین مشتری متوقف نشود. مهم‌ترین دستاورد ما در این مدت، ایجاد امکان پیش‌بینی‌پذیر شدن شرایط برای بازرگانان بوده است؛ پیش‌بینی‌پذیری یعنی کاهش هزینه تصمیم و افزایش سرعت عمل در زمان مناسب.»
او در ادامه افزود: «فرصت در این بازار دقیقاً در نقطه‌ای شکل می‌گیرد که دیگران دچار تردید و تعلیق می‌شوند. اگر شرکت‌ها بتوانند داده را به تصمیم تبدیل کنند، ریسک را قیمت‌گذاری کنند و فرایند را یکپارچه بسازند، حتی در همین شرایط نیز می‌توان ظرفیت ترانزیت و واردات را توسعه داد. واقعیت این است که تجارت ایران قابل توقف نیست، اما قابل بازآفرینی است و آینده از آن شرکت‌هایی است که به‌جای انتظار برای ثبات، از دل بی‌ثباتی الگوی کار پایدار استخراج می‌کنند.»
اجرای بیش از ۹۰۰ پرونده تجاری در دلژین
در حاشیه این مراسم یونس واثق، رئیس هیئت‌مدیره دلژین، توضیح داد که اگرچه آغاز رسمی فعالیت برند دلژین به یک سال اخیر باز می‌گردد، اما تیمی که زیر این نام مشغول کار است سال‌ها در حملونقل بین‌الملل تجربه داشته و اکنون با استانداردهای یکپارچه‌تری به فعالیت ادامه می‌دهد.
واثق اعلام کرد تنها در همین یک سال بیش از ۹۰۰ پرونده در حوزه‌های مرتبط با زنجیره تأمین با تمرکز بر حملونقل بین‌المللی در دلژین اجرا شده که نشان می‌دهد سطح تقاضا و فعالیت در بازار متوقف نشده و بازیگران این صنعت همچنان در حال انجام مأموریت‌های عملیاتی هستند.
تأثیر منفی مشکلات داخلی بیشتر از تحریم‌ها است
در ادامه بخشی از فعالان حاضر در این رویداد نیز به چالش‌های ساختاری موجود در صنعت حملونقل اشاره کردند. امیرحسین مومنی، مدیرعامل شرکت حملونقل بین‌المللی آرسن فرابر پارس، با بیان اینکه تحریم‌های خارجی سال‌ها وجود داشته و برای آنها سازوکارهایی شکل گرفته، عنوان کرد که آنچه در حال حاضر فشار بیشتری بر شرکت‌ها وارد می‌کند نه تحریم‌های بیرونی، بلکه قوانین داخلی و تغییرات ناگهانی در گمرک، ثبت سفارش و تخصیص ارز است. به باور او بخش عمده انرژی فعالان حوزه تجارت خارجی صرف مواجهه با همین الزامات و سامانه‌های داخلی می‌شود و اگر سیاست‌گذاری‌ها در این بخش تسهیل نشود، هزینه زمانی و مالی شرکت‌ها افزایش می‌یابد.
در حوزه واردات کالای اساسی نیز روایت مشابهی از تداوم فعالیت با وجود تنگناهای مالی مطرح شد. سهیلا علیزاده، رئیس هیئت‌مدیره شرکت بهین تجارت رستاک خلیج فارس که بیش از دو دهه در واردات نهاده‌های دامی و اقلام اساسی فعال است، عنوان کرد که ما در سال‌های گذشته نیز تجربه‌های مشابهی از تحریم‌ها و بی‌ثباتی قیمت‌ها و… را داشته‌ایم. با وجود افزایش قیمت‌ها در بازار جهانی و مشکلات ناشی از کم‌آبی و تغییرات اقلیمی، همچنین با وجود وقفه در تخصیص ارز که در مواردی به ۱۰ ماه تأخیر نیز می‌رسد، شبکه واردکنندگان تأمین کالاهای اساسی را متوقف نکرده است. او تأکید کرد با تلاش فعالان این حوزه، در حال حاضر کمبودی در بازار دیده نمی‌شود و فعالان این حوزه علیرغم همه چالش‌ها، همچنان با هدف ثبات بازار مصرف، کالاهای مورد نیاز کشور را وارد می‌کنند.
ضرورت دیجیتالی شدن فرایندها در صنعت حملونقل
در بخش دیگر این گفت‌وگوها، موضوع دیجیتالی‌شدن فرایندها مطرح شد. دکتر مهدی جبرائیلی، دبیر کل جامعه مدیران و کارآفرینان حرفه‌ای اتحادیه اروپا در حاشیه این رویداد درباره صنعت حملونقل و نقش فناوری‌های نوین در آن گفت: «حمل و نقل امروز دیگر تنها جابجایی کالا نیست بلکه صنعتی است که رقابت در آن همراه با به کارگیری داده و هوشمندسازی عملیات همراه شده است. سیستم‌های نوینی در صنعت حملونقل در دنیا به کاربرده می‌شود که نمی‌توان نسبت به آنها بی‌توجه بود. برای مثال امروزه در دنیا مسیریابی به شکل هوشمند صورت می‌گیرد و حجم محموله‌ها با انجام تحلیل داده‌های مرتبط با تقاضا و… مشخص می‌شود.»
جبرائیلی خاطرنشان کرد: «در این صنعت پیش‌بینی تقاضا از اهمیت زیادی برخوردار شده است؛ این پیش‌بینی‌ها در گذشته براساس تجربیاتی که افراد به شکل شخصی به دست می‌آوردند صورت می‌گرفت اما امروزه با توسعه فناوری هوش مصنوعی، امکان پیش‌بینی‌هایی با میزان خطای کمتر با تکیه برداده‌ها امکان‌پذیر شده است. امروز باید نیازهای مارکتینگ را با پتانسیل‌هایی که در صنعت حملونقل وجود دارد تطبیق داد و بهینه‌ترین روش‌ها را انتخاب و پیاده‌سازی کرد.»
دکتر مهدی جبرائیلی، دبیر کل جامعه مدیران و کارآفرینان حرفه‌ای اتحادیه اروپا در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت اتوماسیون فرایندها و پیاده‌سازی داشبوردهای هوشمند مدیریتی اشاره کرد و گفت: «با استفاده از این ابزار تمام فرایندها می‌توان به شکل اتوماتیک انجام شود که باعث افزایش سرعت و کنترل ما خواهد شد. همه این موارد را با یک سیستم عصبی دیجیتال می‌توانیم پیاده‌سازی کنیم که برای توسعه اکوسیستم حملونقل لازم و ضروری است.»
چالش تعدد سامانه‌ها در صنعت حملونقل
از سوی دیگر برخی پیشکسوتان صنعت، به مشکلات تکه‌تکه بودن سامانه‌ها و نبود هماهنگی در لایه‌های اجرایی اشاره کردند. جواد سمساریلر با تجربه چند دهه‌ای خود در زمینه تجارت بین المللی و فعالیت‌های صنفی این حوزه عنوان کرد که اکنون بیش از سی سامانه در مسیر حملونقل و واردات تعریف شده که با یکدیگر ارتباط ندارند و این موضوع باعث اتلاف زمان فعالان اقتصادی می‌شود. او علاوه بر این به مشکلاتی مانند قطعی برق و نقص ارتباطات بین‌المللی اشاره کرد که روند کار را کندتر کرده و هزینه پنهانی به عملیات تحمیل می‌کند.
در کنار این موارد، محمد نیک‌پی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حملونقل بین‌المللی ایران نیز با اشاره به تحریم‌های جدید هشدار داد که اگرچه تجربه سال‌های گذشته نشان داده تجارت کشور متوقف نمی‌شود، اما این بار به دلیل ماهیت متفاوت تحریم‌ها که از سوی سازمان ملل اعمال شده، احتمال بازرسی کشتی‌های ایرانی و تأخیر در رسیدن کالاها وجود دارد که می‌تواند به افزایش هزینه تمام‌شده بیانجامد. او گفت فعالان این حوزه ناگزیر باید خود را برای دوره دشوارتری آماده کنند، هرچند راه‌های جایگزین برای ادامه فعالیت دیر یا زود شناسایی خواهد شد.
URL Copied